Termin drenaż limfatyczny zaczął pojawiać się w literaturze już na początku XX wieku, ale dopiero w latach trzydziestych duński doktor filozofii i masażysta – Emil Vodder (1896-1986) sprecyzował to pojęcie. Pracując z pacjentami cierpiącymi na chroniczne przeziębienia odkrył, że zabieg ten skutecznie zmniejsza towarzyszące chorobie obrzęknięcia węzłów chłonnych. Od tej pory rozpoczął się rozwój tej metody.
Skuteczności terapii pacjentów z obrzękiem chłonnym dowiodła analiza objętościowa kończyn, opracowana przez prof. Kuhnkę z Bonn (od 1974 roku jest ona uznawana i refundowana przez niemieckie kasy chorych).
Wraz z nowymi doświadczeniami, wzbogacono MDL o chwyty specjalne należące do terapii obrzęków poprzez kompresję.
od kiedy 1969 roku utworzono pierwszą w Niemczech szkołę manualnego drenażu limfatycznego, wykształcono kilkadziesiąt tysięcy terapeutów. Metoda ta jest jedną z najlepiej udokumentowanych metod terapii manualnej i jest powszechnie stosowana w europejskich placówkach medycznych.
Określenie drenaż nie jest przypadkowe, ma służyć odróżnieniu tej metody od wszelkich innych form masażu, zarówno pod względem celów tej terapii, jak i sposobu wykonania.
MDL polega na delikatnym, powierzchownym odkształcaniu tkanek, przeprowadzanym ze zmiennym naciskiem przy użyciu charakterystycznych technik.
Specyfiką terapii obrzękowej jest to, że drenażem objęty jest nie tylko obszar samego obrzęku, lecz prawie całe ciało. Zabieg rozpoczyna się w okolicy szyi, u zbiegu głównych pni limfatycznych z układem żylnym, następnie obejmuje ćwiartki tułowia wolne od obrzęku, przyległe do kończyny obrzękniętej, a na końcu obszar samego obrzęku. W żadnym momencie zabieg nie jest bolesny dla pacjenta.
Aby drenaż był przeprowadzony skutecznie i bezpiecznie, musi być wykonany przez osobę z odpowiednim wykształceniem z zakresu technik drenażu, bardzo dobrze znającą anatomię i fizjologię układu chłonnego. Umiejętne wykonanie zabiegu prowadzi do zwiększenia zdolności transportowej układu chłonnego, a przez to zredukowania obrzęku, rozluźnia tkanki i zmniejsza dolegliwości.
Funkcją układu chłonnego jest transport płynu wraz z innymi substancjami (wielocząsteczkowymi białkami, hormonami, witaminami itp.) z przestrzeni międzykomórkowej do układu żylnego, oczyszczanie organizmu z toksyn, produktów przemiany materii, wirusów i bakterii oraz reakcje obronno – odpornościowe. Właściwe stymulowanie układu chłonnego przez manualny drenaż limfatyczny, wpływa na prawidłowość jego funkcjonowania, wspiera zwłaszcza funkcję transportową.
W przypadku niektórych obrzęków, manualny drenaż limfatyczny jest wzbogacany o:
– techniki stosowane w terapii obrzęków limfatycznych – pozwalające na redukcję ultrafiltratu, zawartości substancji białkowych (głównie glikozaminoglikanów) i rozluźnienie zwłóknień tkanki w obrębie obrzęku,
– mobilizację blizn pooperacyjnych i popromiennych,
– techniki specjalne, m. in. drenaż powierzchowny i głęboki brzucha.
Zabiegi MDL przeważnie łączy się z terapią uciskową. Pozwala to na utrzymanie efektów drenażu poprzez zwiększenie reabsorpcji płynów na poziomie naczyniowym. Może ona przybrać formę bandażowania, tekstyliów uciskowych lub przerywanej kompresji pneumatycznej.
| Wskazania: | Przeciwwskazania: |
|---|---|
| obrzęki limfatyczne (pierwotne i wtórne) | zakrzepica żylna |
| obrzęki pourazowe | rany ostre wysypki skórne |
| obrzęki żylne | aktywna nieleczona choroba nowotworowa lub stadium przerzutów |
| obrzęki lipidowe | obrzęki wynikające z niewydolności krążenia, chorób nerek lub jelit |
| obrzęki powstałe z braku aktywności | |
| obrzęki towarzyszące zaburzeniom krążenia tętniczego | |
| chroniczne abaktryjne obrzęki zapalne | |
| obrzęki idiopatyczne |
